Roggel - 29 juli 2023 - Samen met mijn Finse behaarde vriendin loop ik regelmatig langs de rand van het bos. Wanneer de dame in kwestie weer eens een geur heeft opgesnoven, sta ik meestal een aantal minuten stil. Zelf heb ik geen idee wat zij ruikt, maar aan haar te zien is het wel duidelijk interessant. Zij gaat dan in tegengestelde richting staan, zet zich schrap en geeft duidelijk aan “Ik ben nog niet klaar en wil hier de krant even lezen”. Zo ook nu weer. Alleen begin ik binnen 10 seconden direct tegen mijn benen aan te slaan...
...want ik word gebeten. Ik kijk naar mijn been en zie dat ik precies op een “autosnelweg” sta van de bosmier.
Ja, de naam bosmier is eigenlijk een verzamelnaam voor de behaarde- en de kale bosmier. Eerlijkheid biedt me te vertellen dat het verschil tussen deze twee “chagrijnige azijnzuur schietende ettertjes” miniem is. Je moet een loepje pakken en op je knieën gaan zitten. Kijk dan vooral naar de kop en rug. Wanneer je daar minder dan 15 haren aantreft, draai je “haar” op de rug. Zitten er nu ook nog maximaal 7 kort haartjes op haar onderkin dan heb je te maken met de kale bosmier en deze bezorgt je heel veel jeuk!
Hoe komt het dat wanneer je één bosmier de bosmierenhemel in slaat (en niet dat je dit met opzet doet hoor, maar puur uit een reflex) er direct 10-tallen agressieve soldaten komen aanvallen? Dit komt omdat de net tot engeltje geslagen mier, een “alarm”-feromoon uit heeft gezonden. Een feromoon is een vluchtig molecuul dat een boodschap overbrengt tussen dieren, planten en geloof het of geloof het niet, ook tussen mensen onderling.
Je hebt verschillende soorten feromonen zoals: agressie-, verzamel-, spoorvolg-, eileg-remmende-, nestbouw-, territorium, herkennings-, vlucht- en sexferomonen. Het is bekend dat door feromonen informatie over honderden meters, zelfs kilometers kan worden overgedragen door insecten van dezelfde soort. Sommige planten kunnen aangeven dat ze worden aangevreten door insecten. Bij bananen weten we dat ze bij de rijping etheen afstaan wat de andere bananen massaal doet aansporen om ook rijp te worden. Bepaalde grassoorten geven propeen af wanneer ze aangevreten worden door grazers waardoor de grassen in directe omgeving afweerstoffen beginnen te produceren. De grazers weigeren dan nog een hap te nemen.
Wij mensen nemen ook feromonen waar. We kunnen ze niet ruiken! We hebben tussen het gehemelte en de neusholte het orgaan van Jacobsen liggen. Hiermee wordt aan onze hersenen informatie verstrekt. Het uitscheiden van feromonen doen we met onze poriën bij de mannen in het bijzonder onder de oksels. Vrouwen worden hierdoor aangetrokken, terwijl mannen dit juist uit de weg gaan. In ons zweet zit het feromoon en bij verdamping van het zweetdruppeltje komt dit vrij. Wij “slimpies” wassen ons dagelijks, althans daar ga ik van uit. De mens doet dit al decennia waardoor het “lezen” en “verwerken” van alle informatie (lees feromonen) die door de lucht dwarrelen op een laag, om niet te spreken zeer laag pitje is komen te staan.
Menselijk gedrag is gecompliceerd, onze behoeften en driften worden beïnvloed door feromonen. Zo weten we dat sexuele aantrekkingskracht tussen twee personen bepaald wordt door het wederzijds uitzenden van feromonen. Je wordt opgewonden of je ervaart het als: “die stinkt”. Hetero, lesbiennes en homo’s worden onderling aangetrokken door feromonen. De eisprong van een vrouw wordt vergezeld door een dosis aan feromonen (Copulinen). Ze hebben een sterk effect op mannen, ze zijn in staat om op korte termijn het testosteronniveau met wel 150% te verhogen. Wij geëvolueerde, gerespecteerde en geciviliseerde mannen zijn ons van geen kwaad bewust van de informatie die tot ons komt en reageren daar dan ook niet of nauwelijks op. Wat er eigenlijk wordt geroepen door het lichaam van de vrouw is: kom tot me! Door al die wasbeurten, deodoranten, parfums, uitlaatgassen, DSM-lucht of de lucht afkomstig uit het Ruhrgebied met al haar mijnbouw en staalfabrieken is het een mirakel wanneer je net tegen een molecuul aan zult lopen die je ertoe doet bewegen om gehoor te geven aan het “boodschapsdragertje”. Nee, wij hebben het zwaar hoor!
De mieren hebben geen persoonlijke stoorzenders ontwikkeld en reageren nog altijd instinctief op de informatie die door een feromoon worden verstrekt. Zo geven zij bijvoorbeeld precies aan hoe de weg van nest naar voedselbron verloopt en dat is dus precies de autosnelweg waarin ik stond! Voor hen een indringer en die moet aangevallen worden, in mijn geval mijn been. Mieren praten met elkaar door middel van geur. Ze laten voor elkaar hiermee belangrijke informatie achter. Elke mierenkolonie heeft haar eigen geur dat gemaakt wordt door feromonen. Nestlucht of aan het voedsel, aan alles hangen de nesteigen feromonen. Zo herkennen mieren elkaar en worden indringers van bijvoorbeeld andere mierenkolonies makkelijk herkend en uit de groep gegooid. Binnen de kolonie hebben mieren specifieke functies en elke functie heeft zijn specifieke geur. Zo hebben werksters, verkenners, voedselverzamelaars, nest-onderhouders, kinderverzorgers en soldaten in de mierenwereld dus een eigen herkenbare geur. Zij geven informatie onderling aan elkaar door, maar natuurlijk ook aan de hele groep. Zo gebruiken ze feromonen om de weg naar een voedselbron aan te geven. De andere mieren vinden zo massaal “de autosnelweg” naar het voedsel. Wanneer de voedselbron op is, vervaagt de geur automatisch.
Wat wij sinds kort ook weten, is dat mieren hun stappen tellen en ze hebben een kompas in hun tengere lijfje waar ze 100% op vertrouwen. Daarnaast slaan ze herkenningspunten van de weg op in hun geheugen.
Wat zit de wereld toch wonderlijk in elkaar!
Tot een volgende keer, Ron
Ron Van Pol, voorzitter van Groen Hart Leudal, heeft sinds juni 2020 zijn eigen column bij DeltaLimburg.nl.
Foto's Ron Van Pol
290723/HvL
