Roggel - 1 december 2020 - Je zult wel denken; “de wattes?” Een hele tijd terug, nog voor de millenniumwisseling, hebben Staatsbosbeheer, de Rijksdienst voor Archeologie, het Cultuurlandschap en Monumentenzorg een studie gedaan naar de cultuurhistorische aspecten binnen ons natuurgebied Het Leudal. Hieruit zijn de 6 sterlocaties binnen het Leudal ontstaan. Deze locaties zijn; de Bedelaar, Grafveld Busjop, het Elisabeth-complex, de Zelsterbrug, de Leumolen en de Graoveberg.
Bij het Bezoekerscentrum Leudal is de www-route kaart te verkrijgen die bij deze sterlocaties hoort. Vraag hier gerust naar bij een gastheer/vrouw bij de balie, deze overhandigen jullie de wandeling graag en geven jullie alle informatie hierover (wandelkaart www-route € 0,75 per kaart).
Mijn wandeling begint op de parkeerplaats en gaat naar de Zelsterbrug. De brug is geplaatst op een “voorde”. Dit is een van nature doorwaadbare plek in een beek of rivier. Deze brug was vroeger onderdeel van een belangrijke schakel in interlokale wegen. Deze lag net als de Koebrug over de Leubeek in de weg van Roggel naar Buggenum, Haelen en Nunhem. Verderop lag de Zelsterbrug in de weg van Roggel naar de Leumolen.
Wist je trouwens dat de Zelsterbeek vernoemd is naar de hoeve verderop: De Zeilsterhof, een schitterende witte hoeve. Deze behoorde in 1225 bij een Proosdij, genaamd “Keizerbosch”, die gesticht was door de Norbertijnen van Averbode. Van horen vertellen is van het gehele complex alleen de Zelsterhof overgebleven. Misschien lag hier voor 1278 wel de St. Elisabethsmolen of was de Zelsterhoeve, net als de Leuhof, een woning of boerderij die bij een molen hoorde (vermoedelijk bij de Wiere, de huidige brug aan de Roggelsweg Roggel-Haelen). Het kon ook eenvoudig de woning van de molenaar zijn.
Later is de houten molen door conflicten tussen Norbertijnen en Caulieten verplaatst naar de huidige plek (bekend als de St. Elisabethsmolen). Wie zal het zeggen? Tot op heden zijn er geen stukken gevonden waaruit iets anders blijkt. Wat we wel weten, is dat de boeren uit Roggel en omstreken hier hun graan moesten laten malen. De molen was een zogenaamde banmolen.
De Proosdij is trouwens de ambtswoning van een proost, de kerkelijk leider. Het woord is afgeleid van het Latijnse prosit. En kijk een heildronk uitbrengen, we roepen “proost!” Mooi hè!?
De volgende keer lopen we richting Leumolen….., Ron
Kaartje: Ron Van Pol (Vermoedelijke wegen van Roggel naar bijvoorbeeld Nunhem) / Foto Leon van Lier
